dásemdir norðurins

Robert Smith

Þarf virkilega að kynna næsta dagskrárlið áður en þulur þáttarins sem er að enda hefur hætt að tala? Er dásemd núsins einskis virði þegar kemur að mætti framtíðarinnar?

Skiptir kannski engu máli, en líklega einhverju þó.

Robert var frekar viss.

Suddenly I stop, but I know it's too late. I'm lost in a forest.
All alone.


The girl was never there.


It's always the same. I'm running towards nothing. 
Again and again and again and again.

Geta pabbar ekki grátið?

Gullkorn Vals Áka

"Sítrónur eru ekki góðar með lasagna því fyrst þá bráðnar maður en breytist svo í tröll. Og tröllið brýtur allan bæinn." 

(Höf. Valur Áki, 24. september 2008).

Trufflur

hún/hann baðar sig upp úr veggfóðruðum óendanleika sem á krónumáli kallast buff og billjardkjuði

Now I've drunk a lot of wine and I'm feeling fine - got to race some cat to bed ...

Án titils: Eða - Með sólgleraugu á sýningu (verk í eigu listamannsins).

- Ætlarðu virkilega með sólgleraugun á sýninguna spurði unglingsstúlkan föður sinn.

Besta vinkona hennar brosti og kuldinn gerði hvað hann gat til að halda okkur úti.

- Stundum þarf maður að vera með sólgleraugu, og mig langar ekki að taka þau af mér, og einu sinni var í tísku að vera með sólgleraugu á skemmtistöðum svaraði faðirinn um leið og þau gengu inná safnið.

Unglingsstúlkan glotti og hristi höfuðið, leit á vinkonu sína, og svo hlógu þær dátt.

Litla dúllan skipti sér ekkert af samræðum okkar en var áhugasöm um Daffy Duck.

Ég sagði við hana: Þú verður að spyrja listamanninn.

Ljósmynd

Vantar meiri stöðugleika

Aðalsteinn Eyjólfsson tók nýverið við þjálfun kvennaliðs Stjörnunnar í handknattleik eftir eins árs dvöl í Þýskalandi þar sem hann þjálfaði efstudeildarlið TuS Weibern. Þrátt fyrir ungan aldur á Aðalsteinn þegar að baki athyglisverðan og nokkuð litríkan þjálfaraferil. Svanur Már Snorrason hitti Aðalstein og ræddi við hann um Þýskalandsdvölina og stöðu kvennahandboltans hér á landi.

Ég er fæddur og uppalinn Garðbæingur en er þó alltaf með annan fótinn í Hafnarfirði," segir Aðalsteinn aðspurður um uppruna sinn. Hann lék með Stjörnunni upp alla yngri flokkana.

"Ég var að æfa kornungur með meistaraflokki þegar Viggó [Sigurðsson] var með liðið, hélt síðan til Þýskalands og spilaði þar í eitt ár en sneri mér síðan að þjálfun." Áhugann á því fékk hann frá föður sínum, Eyjólfi Bragasyni, fyrrverandi leikmanni og þjálfara.

Ólst nánast upp í íþróttahúsi

"Það má segja að ég hafi alist upp í íþróttahúsi, pabbi var að spila og svo fór hann að þjálfa, en ég man miklu meira eftir þjálfunarhliðinni því ég var mjög ungur þegar hann var enn að spila. Ég man vel eftir mörgum spekingunum sitjandi heima í stofu að horfa á einhverjar spólur og skeggræða um ýmsa hluti í handboltanum. Það leið því ekki á löngu þar til maður þóttist vera farinn að hafa eitthvert vit á málunum. Síðan byrjaði ég sem aðstoðarmaður í yngri flokkunum og fetaði mig hægt og rólega áfram þann veg.

Fyrsta starfið hjá meistaraflokki var hjá Stjörnunni, tímabilið 2000-2001, sem aðstoðarþjálfari. Siggeir Magnússon var þá þjálfari og liðið komst í lokaúrslitin en beið þar lægri hlut gegn Haukum í oddaleik. Í kjölfarið var mér síðan boðin staða aðalþjálfara hjá Gróttu/KR, sem ég þáði og var þar við stjórnvölinn í eitt ár. Þetta var mjög ánægjulegur tími, liðið var ungt og efnilegt og stóð sig mjög vel. Ég var einnig að þjálfa unglingaflokkinn og við urðum Íslandsmeistarar. Síðan kom kallið frá Eyjum - þetta óvænta tilboð um að taka að mér þjálfun kvennaliðs ÍBV, og þótt mér hafi liðið mjög vel hjá Gróttu/KR, þá gat ég einfaldlega ekki annað en tekið því."

Undir stjórn Aðalsteins náði kvennalið ÍBV frábærum árangri tímabilið 2003-2004; liðið varð deildar-, bikar- og Íslandsmeistari og þá komst það í undanúrslit Áskorendakeppni Evrópu og vakti sá árangur athygli víða.

"Þessi tími í Vestmannaeyjum var alveg frábær, fólkið þarna er yndislegt og maður getur ekki annað en dáðst að kraftinum í því." En það átti ekki fyrir Aðalsteini að liggja að vera lengur en árið í Vestmannaeyjum, ekki frekar en hjá Gróttu/KR.

Annað óvænt kall - nú frá Þýskalandi

Í undanúrslitum Áskorendakeppni Evrópu dróst ÍBV á móti þýska liðinu Nürnberg. Þjálfari þess, Herbert Müller, átti spjall við Aðalstein eftir leikinn í Vestmannaeyjum.

"Þá spyr hann mig, nánast upp úr þurru, hvort ég hafi áhuga á að koma til Þýskalands og þjálfa. Ég sagðist alveg vera til í að skoða málin en hefði nú lítið hugsað mér til hreyfings enda liði mér afar vel í Eyjum. Hann hringdi svo í mig nokkrum dögum seinna og kom mér í samband við forráðamenn TuS Weibern og eftir það gengu hlutirnir nokkuð hratt fyrir sig.

Fyrr en varði var ég orðinn aðalþjálfari í efstu deild kvennahandboltans í Þýskalandi."

Virkilega lærdómsrík Þýskalandsdvöl

Hvernig var síðan dvölin í Þýskalandi, hún hlýtur að hafa verið þér nokkuð lærdómsrík?

"Það er alveg óhætt að segja að þetta ár hafi verið mér mjög lærdómsríkt á ýmsan hátt. Satt best að segja fór þetta allan tilfinningaskalann; það var mjög gaman, rosalega erfitt, leiðinlegt og svo framvegis," segir Aðalsteinn og hristir hausinn og það er greinilegt á honum að hlutirnir fóru ekki allir eins og hann gerði ráð fyrir.

"Aðstæður þarna voru daprar og umgjörðin í kringum liðið var léleg og það var einfaldlega mjög margt hjá félaginu sem stóðst ekki - því miður. En hins vegar, handboltalega séð, að spila við topplið með tvö til þrjú þúsund manns í húsinu var gríðarlega skemmtilegt og góð reynsla.

Menn læra auðvitað mjög mikið með því að takast á við svona erfið verkefni, sem þjálfari er ég ungur að árum og það var frábært að fá svona tækifæri þetta snemma á þjálfaraferlinum og mun vega þungt á metunum í reynslubankanum."

Það þarf að skoða allar aðstæður ofan í kjölinn

En varstu ekkert of fljótur á þér, að yfirgefa meistaralið á Íslandi og stökkva út í óvissuna í Þýskalandi?

"Það dreymir alla sem starfa við þjálfun að komast í þá aðstöðu að geta sinnt henni sem fullu starfi og haft vel upp úr því," segir Aðalsteinn og bætir við: "Síðan er annað mál, og það er að kunna að velja rétt - og það getur verið dálítið snúið. Ég gæti auðveldlega sagt í dag að ég hefði betur sleppt þessu, verið lengur úti í Eyjum, og fleira í þeim dúr. En ég ákvað að stökkva á þetta og þrátt fyrir að hlutirnir hafi ekki verið eins og þeir áttu að vera þá sé ég svo sannarlega ekki eftir þessari ákvörðun og þessum tíma.

Hins vegar segi ég einfaldlega, og tala af reynslu, að ef menn ætla sér að komast áfram í þessum geira, verða þeir að kanna allar aðstæður félagsins mjög vel, fjárhagslegan bakgrunn þess og fleiri þætti. Ég viðurkenni að þetta kynnti ég mér ekki nægilega vel; kannski var maður hræddur um að svona tækifæri byðist ekki aftur."

Staðan góð í þjálfaramálunum hér á landi

Aðalsteinn er nú kominn á fornar slóðir og mun þjálfa lið Stjörnunnar á næsta tímabili. Aðspurður segist honum lítast vel á það sem er að gerast í kvennaboltanum hér heima. "Þjálfaraflóran í kvennadeildinni er án efa með betra móti, það eru góðir og reynslumiklir þjálfarar við stjórnvölinn víða. Ágúst Jóhannsson hefur snúið aftur úr karlaboltanum, Kristján Halldórsson er kominn aftur á klakann og þá er Guðmundur Karlsson, hjá Haukum, maður sem gert hefur bæði karla- og kvennalið félagsins að Íslandsmeisturum. Ég held því að þjálfun liðanna í dag hafi sjaldan verið jafn góð. Síðan eru margir ungir og efnilegir þjálfarar hér sem fá oft mun fyrr tækifæri í alvörustörfum en gengur og gerist víða erlendis. Það skilar sér án efa í fleiri góðum þjálfurum.

Þá er mjög jákvætt að leikmenn eru að dreifa sér á æ fleiri lið og deildakeppnin hefur verið að harðna og hún mun án efa halda áfram að gera það í vetur. Liðin eru því jafnari en oftast áður og við erum að sjá fram á tíu liða deild næsta vetur og mér sýnist sem svo að átta af þeim geti stillt upp sterkum og samkeppnishæfum liðum."

Kvennalandsliðið skortir meiri stöðugleika

Hvað með kvennalandsliðið, hver er staðan á því og hvenær getum við átt von á að sjá það á einhverju stórmótanna?

"Það er lengi búið að tala um það, líklega ein tólf ár, að nú fari að koma að því að kvennalandsliðinu takist að brjótast í gegn og komast á stórmót. Það hefur hins vegar hingað til ekki tekist þótt oft hafi ekki vantað mikið upp á. Það er erfitt að svara því til og skilgreina af hverju þetta hefur ekki tekist. Það hafa komið upp sterkir árgangar nokkuð reglulega og það eru nokkrir sterkir á leiðinni en það hefur vantað upp á að þeir komi með jafnara millibili. Þar spilar frammistaða félaganna stærstan þátt; það vantar betri þjálfara í yngri flokkunum og markvissari stefnu. Þetta eru svo sem engin ný vísindi en engu að síður staðreynd sem ekki verður litið framhjá."

En er kvennalandsliðið í dag hreinlega nógu gott til þess að komast á stórmót?

"Það er ekki langt frá því. Það sem kvennalandsliðið skortir fyrst og fremst er meiri stöðugleiki. Við eigum marga mjög frambærilega leikmenn sem geta og eru tilbúnir að axla ábyrgð, mun fleiri en nokkurn tímann áður. Stefán Arnaldsson hefur unnið gott og markvisst starf og hefur verið duglegur að nota breiddina og með því náð að dreifa álaginu á leikmennina. Þegar meiri stöðugleika er náð getum við farið að búast við meira af landsliðinu. Það hafa verið að gerast jákvæðir hlutir í kringum liðið undanfarin ár og landsliðsnefnd kvenna á hrós skilið fyrir dugnað og það hafa sjaldan verið eins margir kvennalandsleikir á boðstólum og á undanförnum árum."

Heiðarleg dómgæsla hér á landi

Umræða um dómgæslu hér á landi hefur oft verið hávær og dómarar oft legið undir ámæli. Hvað skyldi Aðalsteinn segja um stöðu dómgæslunnar hér á landi?

"Ef þú hefðir spurt mig að þessu fyrir ári hefði ég svarað því til að hér á landi væru alltof fá góð dómarapör. En ég verð að segja eftir reynsluna í Þýskalandi, þar sem voru vissulega inná milli frábær dómarapör, að menn hér á landi eru mjög heiðarlegir í dómgæslunni og leggja sig virkilega alla fram, andstætt því sem oft var á boðstólum í Þýskalandi. Vissulega eru dómarapör hér á landi misgóð en þessi heiðarleiki, samviskusemi og áhugi er mjög mikils virði fyrir íþróttina," sagði Aðalsteinn Eyjólfsson.

svanur@mbl.is

"Erum komin í fremstu röð sjálfstæðra atvinnuleikhópa á Íslandi"

Rætt við Lárus Vilhjálmsson um stöðu leiklistarinnar í Hafnarfirði.

Gaflaraleikhúsið hefur vakið athygli fyrir sýningar sínar og starfsemi undanfarin ár. Framkvæmdastjóri leikhússins er Lárus Vilhjálmsson og Gaflari settist niður með honum til að ræða starfsemina sem óhætt er að segja að sé viðamikil, fjölbreytt og verður sífellt öflugri.

"Gaflaraleikhúsið hóf síðasta leikár á sama tíma og Hafnarfjarðarbær gerði nýjan þriggja ára samning við leikhúsið, og Gaflaraleikhúsið  tók algerlega yfir rekstur húsnæðisins, greiðslu leigu, hita og rafmagns frá Fasteignafélagi Hafnarfjarðarbæjar.  Styrkur til félagsins var því hækkaður í samræmi við þann kostnað sem bærinn hafði borið af húsnæðinu. Leikhúsið sótti um samstarfssamning við Mennta og menningarráðuneytið í gegnum Leiklistarráð í september og það var mikil ánægja meðal Gaflara þegar gerður var tveggja ára samstarfsamningur við leikhúsið í febrúar 2015, sem tryggir tíu milljón króna framlag á ári til verkefna á samningstímabilinu. Þetta sýnir mikla viðurkenningu á listrænu starfi Gaflaraleikhússins síðustu  ár og setur það í fremstu röð  sjálfstæðra atvinnuleikhópa á Íslandi."

Lárus er ánægður með síðasta leikár. "Eftir frábært gengi Unglingsins á Grímunni, íslensku leiklistarverðlaununum, þar sem sýningin fékk  tilnefningar fyrir Barnasýningu ársins og Sprota ársins, var Framtíðardeild leikhússins sett formlega á laggirnar í október með sýningunni Heila, Hjarta, Typpi. Var hún sýnd við ágæta aðsókn í haust.  Æfingar hófust á sýningunni Konubörnum í október og var hún frumsýnd í janúar. Hún fékk frábærar viðtökur og var komin í sextán sýningar og þrjú þúsund áhorfendur þegar sýningum lauk í vor.  Í nóvember var hafist handa við æfingar á Bakaraofninum eftir þá Gunnar Helgason og Felix Bergsson og var sýningin frumsýnd í lok febrúar 2015. Sýningin vann strax hug og hjörtu áhorfenda og þegar sýningum var hætt í apríl voru tólf sýningar að baki og tvö þúsund áhorfendur.  Á Grímunni hlaut  Bakaraofninn tilnefningu sem Barnasýning Ársins."

Það er mikið líf í kringum Gaflaraleikhúsið og gestir skipta þúsundum. "Það er vinsælt að vera með danssýningar og danskeppnir  í leikhúsinu, og það var einnig leigt út til leikhópa. Við fengum einnig erlenda leikhópa í heimsókn og í september 2014 kom Menningarhús Wroclawborgar í Póllandi með einleik í heimsókn.  Gaflaraleikhúsið er í samstarfi við Menningarhúsið um verkefnið „Ísland og Pólland gegn mismunun í listum“ þar sem blindum og sjónskertum er gert kleyft að njóta lista með sjónlýsingu. Leikfélag Hafnarfjarðar var með verk á fjölunum á síðasta leikári og setti upp leikritið Ubba Kóng í leikstjórn Ágústu Skúladóttur. Tónleikar og ýmsar uppákomur hafa einnig fengið rými í húsinu og gestir í húsinu á síðasta leikári voru liðlega ellefu þúsund."

Lárus segir mikinn metnað innan leikhússins. "Leikárið 2015-2016 byrjaði með menningarútrás: í byrjun júní var farið til Wroclaw í Póllandi þar sem Unglingurinn var sýndur fyrir blind og sjónskert ungmenni. Í ágúst fara unglingarnir síðan til Tianjin í Kína þar sem þeim er boðið að sýna á einni stærstu Listahátíð Ungmenna í heiminum. Í sumar hefur Gaflaraleikhúsið umsjón með listahóp Vinnuskólans sem ætlar að troða upp á hátíðum bæjarins og við skemmtiferðaskipin. Þau ætla líka að setja upp spunasýningu í leikhúsinu í ágúst. Í haust ætlar leikhúsið að halda áfram sýningum á Bakaraofninum og er stefnt að sýningum fram að áramótum, og einnig verður haldið áfram sýningum á Konubörnum. Stefnt er að frumsýningu nýs ungmennaverks í Framtíðardeildinni  í október og heldur Björk Jakobsdóttir um taumana." 

Í október hefjast æfingar á nýrri leikgerð Karls Ágústs Úlfssonar á „Góða dátanum Sveijk". sem verður í leikstjórn Ágústu Skúladóttur, með Karli Ágústi í aðalhlutverki, og áætlað er að frumsýna verkið  í janúar  2016. Þá hefur Gaflaraleikhúsið tryggt sér sýningarrétt á verðlaunasýningunni „White“  frá Catherine Wheels leikhúsinu í Skotlandi.  "Verkið hefur farið sigurför um heiminn og er fyrir börn á aldrinum 2-4 ára; fjallar á skondinn og fróðlegan hátt með trúðslátum, tónlist og töfrabrögðum, um það hvernig  heimurinn fær lit. Sýningin, sem er leikstýrð af Gunnari Helgasyni og með Ágústu Skúladóttur og Virginiu Gillard í aðalhlutverkum, verður frumsýnd í febrúar." 

"Ýmislegt nýtt er í gangi," segir Lárus og bætir við: "Í fyrra gerði Gaflaraleikhúsið samning við Flensborgarskóla um að sjá um leiklistarkennslu, leikstjórn og uppsetningu á verki með nemendum skólans. Þetta verkefni er í fullum gangi og verður sýning skólans frumsýnd næsta vetur." 

Fyrir tveimur árum tók Gaflaraleikhúsið þátt í umsókn til Menningarstyrkja Evrópska Efnahagssvæðisins (EEA sjóðnum) með Menningarhúsinu  í Wroclaw í Póllandi, Bíó Paradís og Myndlistarskóla Reykjavíkur um verkefni  sem heitir „Ísland og Pólland vinna á móti aðskilnaði í listum“ og fjallar um að sýna leikverk með hljóðlýsingu fyrir blinda og sjónskerta.  "Verkefnið fékk þrjátíu milljón króna styrk frá EES sjóðnum og var fyrsta verkefnið sýnt í Bíó Paradís árið 2013. Gaflaraleikhúsið hefur á undanförnum árum myndað erlent tengslanet í gegnum þáttöku í Samtökum sjálfstæðu leikhúsanna og Assitej, samtökum leikhúsa fyrir unga áhorfendur. Gaflaraleikhúsið mun taka þátt í að skipuleggja  Alþjóðaleikhúshátið Assitej á Íslandi í apríl 2016 á Barnamenningarhátíð í Reykjavík."

Lárus segir að á síðasta leikári hafi hafist nýtt tímabil atvinnuleikhúss í Hafnarfirði með frumsýningum á þremur nýjum íslenskum verkum. "Fjárhagsstaða leikhússins með stuðningi bæjaryfirvalda og samstarfssamningi við Mennta og Menningarráðuneytið gerir það loksins mögulegt  að leikhúsið geti framleitt að minnsta kosti tvö verk á ári með þeim metnaði og gæðum sem sæmir atvinnuleikhúsi. Eins er nú loksins mögulegt að búa leikhúsið nútíma tæknibúnaði og plana framtíðina. Okkur finnst nú sem leikhúsið hafi náð þeim áfanga að taka sér sterka stöðu í leiklistarheiminum á Íslandi sem listrænn vettvangur og sem vinnustaður sviðsslistafólks. Okkur finnst einnig miða vel áfram í þeim markmiðum okkar að gera leikhúsið að leikhúsi bæjarbúa og hlúa að leiklistarupplifun og kennslu fyrir börn og ungmenni. Okkar aðalmarkmið er og verður að gera skemmtilegt og skapandi leikhús fyrir hafnfirðinga og nærsveitamenn. Það eru bjartir tímar framundan."

Þetta snýst allt um eftirspurn. Appelsínuhúð eða eðalbókmenntir. Let´s face it.

James: Getting away with it, all messed up. That's the living.

Systir Mannlegu Sveppasósunnar var uppálagt að halda með QPR, en meðfætt uppreisnareðli hennar, gerði henni kleift að mótmæla, og hún ákvað að halda með WBA, og helga líf sitt því félagi. Þess má geta að systir Mannlegu Sveppasósunnar var drykkfelld og elskaði þess vegna menninguna í kringum beinar útsendingar á enska boltanum.

"Eitt af mörgu góðu við nammi er að maður þarf ekki að elda það." 

(Höf. ókunnur)

Ættartengsl

Mannlegu Sveppasósunni var brugðið; með þessu hafði hún ekki reiknað: Hún hafði talið sig örugga vegna ættartengsla sinna, en annað var nú komið í ljós: Starfið var ekki hennar, en hún sór þess dýran eið að láta ekki hugfallast né láta þetta yfir sig ganga.

Ljóðskáldið ljúfa

Í dag kom hingað ljóðskáld og hafði þetta að segja:

"Hingað kemur loftið inn til að deyja."

Dansaðu

dansaðu í myrkrinu

við dýrið innra með þér

við djöflana sem stytta þér stundir

leyfa þér ekki að fara fyrr en þú ert búinn að gráta á þig gat

í myrkrinu samfleytt í fjóra daga

dansaðu systir

dansaðu kona

við lögin frá öllum tímum

og strákana í öllum litum

Paul Smith

Var bitinn af háværum litlum hundi í dag (glefsaði aðeins í mig). Langaði að öskra, gerði ekki - en fór þess í stað að hugsa um eina skiptið sem ég hef "drukkið" rakspíra (einn agnarsmár sopi)  - Calvin Klein, OBSESSION for men, heima hjá vini mínum, árið 1990, á Skúlaskeiðinu. Hey Joe með Hendrix glumdi um herbergið sem var ekki í löglegri hæð og ekki við heldur.

Lóðin & geymslan

feitir mávar spígspora um lóðina

bíða eftir mygluðu brauði mínu

finn fyrir pirringi nágrannans

og man um leið að ég verð að taka dekkin út úr hjólageymslunni

(lesist með rödd þorsteins j)

lífið er eins og þorskur

en þó alls ekki á þurru landi

miklu fremur sem mjólkurhristingur í vefnaðarvöruverslun

Fjarðarvídeó

Bowie the Cat

Gleði

Á grænum árbakka


gengum við saman

þú og ég

og horfðum

á hvammhólmann

í blátærum árstrengnum.

Uss! sagðir þú

styggðu ekki stokkandarstegginn

fegurstan fugla.

Nú kvakar hann til kollu sinnar

og reisir fjaðrirnar.

Við gripum hvort í annars hönd

og bældum grasið í lautinni.

(Höf. Snorri Jónsson, pabbi, 1928-2016)

Mynd eftir Ásdísi Erlu Valdórsdóttur

Flottur klettur

Robert Reid

Töfrakaffibollinn

Þessi maður var að nálgast áttrætt - hárið mikið og úfið, ekki skítugt - fallega grátt. Þessi maður sem leit út eins og blanda af útigangsmanni og forstjóra af gamla skólanum átti lengi fallegan Kadilakk. Töfrakaffibollinn kallaði maðurinn bílinn. Hann var bónaður 78 sinnum á ári. Keyrður 22 sinnum á ári. 

Meðan sekúndurnar líða liggja klukkustundirnar í kóma

The beautiful town of Hafnarfjordur - come and see. Part 2

My love is in league with the freeway

And it's hard to hold a candle in the cold November rain.

Veturinn er tími bókanna

Galdrar Bókasöfn eru læviblandnir staðir sem gaman er að heimsækja. Hvað ætli komi í ljós ef grúskað er í hillunum? Saga um sjóræningja í suðurhöfum? Reykjavíkurkrimmi? — Morgunblaðið/Styrmir Kári

[ Smellið til að sjá stærri mynd ]

Almenningsbókasöfnin eru sérlega aðgengileg og notaleg heim að sækja. Bæði börn og fullorðnir taka sér frí frá rökkrinu og kuldanum í hlýju bókasafninu.

Er eitthvað til betra á köldum vetrardegi en að hjúfra sig undir hlýju teppi, í uppáhaldshægindastólnum eða uppi í rúmi, með góða bók í höndunum? Að gleyma sér yfir spennusögu, ævisögu eða fræðilegum texta, kannski með vandlega lagaðan kaffibolla innan seilingar og máski nokkra bita af konfekti.

Veturinn er svo sannarlega tími til að njóta góðra bóka.

Svanur Már Snorrason er bókavörður hjá Bókasafni Hafnarfjarðar. Hann segir sumarið rólegasta tíma ársins en með lækkandi sól taki bókasafnsgestum að fjölga á ný. „Í sumarfríunum og góða veðrinu hefur fólk kannski aðrar áherslur en að lesa bækur, en það breytist þegar vetur gengur í garð. Aðsóknin í bókasafnið hefur verið nokkuð stöðug undanfarin ár og margir hafa það fyrir venju að koma hingað reglulega til að fá lánaðar bækur.“

Setið um rit sem fá góða dóma

Forvitnilegt er að skoða samsetningu bókasafnsgesta. Svanur segir konur í meirihluta og munur sé líka á hvaða bækur og önnur bókasafnsgögn kynin velja að fá að láni. „Konurnar sækja mjög í nýjustu bækurnar og þau verk sem hafa fengið góða dóma í fjölmiðlum eru umsetin. Tímaritin eru líka mjög vinsæl og eldri kynslóðin greinilega spenntust fyrir ævisögum og spennusögum.“

Börnin í Hafnarfirði eiga líka sitt athvarf á bókasafninu og mörg þeirra eru dugleg að leggja leið sína í barnadeildina. „Við erum með stóra og öfluga barnadeild þar sem er úrval af bókum, tímaritum, myndefni og tónlist fyrir yngri aldurshópana. Líflegt starf er við deildina og algengt að hingað komi hópar skólabarna úr nágrenninu og hlýði á sögustund.“

Segir Svanur ánægjulegt að sjá þá breytingu sem orðið hefur á þjónustu við börn í bókasöfnum hér á landi. „Fyrir um 30 árum man ég að börn máttu varla sjást á bókasöfnum og viðmótið hjá bókavörðunm var oft þannig að börnunum fannst þau alls ekki velkomin, og eins og það væri starf bókavarðarins að verja einhvern heilagan gral í hillum safnsins fyrir litlum fingrum. Allt hefur þetta breyst og leggja bókasöfnin sig í dag fram við að taka börnum opnum örmum.“

Heimilislegur staður

Svanur segir suma ekki aðeins koma í bókasafnið til að fá þar verk að láni, heldur til að njóta andrúmsloftsins í húsinu og taka sér hlé frá dagsins amstri. Þegar vetrarmyrkrið ræður ríkjum úti er bjart og hlýtt í bókasafninu og mjúkir stólarnir og lesborðin bíða eftir gestunum. „Mörg börn koma hingað til að dunda sér og lesa á meðan þeir fullorðnu líta hér inn til að rýna í nýja bók, fletta dagblöðum og tímaritum eða rabba við kunningja sína yfir kaffibolla. Setustofan okkar er heimilisleg og boðið þar upp á kaffi til hádegis. Hér inni er hægt að finna gott skjól frá stressi og dægurþrasi.“

ai@mbl.is

Sáraeinfalt að fá lánaða bók

Þeir sem ekki hafa heimsótt bókasafnið sitt í langan tíma eru eflaust margir búnir að gleyma hvað bókasöfn eru ódýr og aðgengileg. Fullorðnir greiða 1.700 kr. árgald hjá Bókasafni Hafnarfjarðar en safnið á í samstarfi við bókasöfn Kópavogs, Garðabæjar og Álftaness og eru skírteinin gild í öllum söfnunum. „Það tekur örstutta stund að útbúa bókasafnsskírteinið og veitir það aðgang að öllum safnkostinum. Útlánstíminn á bókum er þrjátíu dagar en allra nýjustu titlarnir eru lánaðir í tvær vikur og leyfir tölvukerfið hverjum notanda að vera með allt að 30 gögn í láni á hverjum tíma. Ef 30 dagar nægja ekki til að klára lesturinn er hægt að framlengja lánið á netinu eða með símtali svo fremi að enginn annar hafi pantað eintakið.“

Hægt er að taka út og skila safngögnum í sjálfvirkum útlánavélum eða fá aðstoð afgreiðslufólks sem er boðið og búið og getur m.a.s veitt ráðleggingar um áhugaverða titla. Ef gleymist að skila á réttum tíma er ekki von á svo háum sektum, nema þeim mun fleiri bækur hafi verið teknar að láni. „Dagsekt vegna bókar minnir mig að sé komin í 20 kr. á dag fyrir fullorðna og 10 kr. fyrir börn en síðan leigjum við líka út kvikmyndir og heimildarmyndir sem bera ögn hærri sektir.“ 18. október 2013

The beautiful town of Hafnarfjordur - come and see

An Abundance of Katherines

Eins árs gamall Texti - til hamingju með daginn Texti

Það er gott að Aron er ekki með: Hugleiðingar um handbolta

Enn eitt stórmótið í handbolta karla hafið, og við Íslendingar með, enn eina ferðina. Ég veit ekki hversu mörg stórmót við höfum farið á í heildina, enda eru stórmót í handbolta haldin árlega (síðan 1994) og fjórða hvert ár eru þau tvö.

Þetta er alltof mikið af mótum.

Nú er það HM í Frakklandi, og ég leyfi mér að fullyrða að aldrei hefur áhuginn á stórmóti í handbolta þar sem karlalandsliðið er þátttakandi verið minni, og aldrei hafa væntingar verið eins litlar. Þetta eru breyttir tímir.

Einu sinni (fyrir ekki langalöngu) var íslenskt samfélag nánast heltekið þegar karlalandsliðið var að spila á stórmóti - skipti engu hvort það var HM, EM eða ÓL. Stuðningsmenn fylltu yfirleitt nokkrar vélar og strákarnir gátu alltaf treyst á góðan stuðning úr stúkunni og áhorf á leiki liðsins í sjónvarpinu var með mesta móti.

Árangur liðsins í gegnum tíðina hefur verið upp og ofan, eitt silfur, eitt brons, tvisvar-þrisvar í undanúrslit, fimmta sætið, sjötta sætið - og stundum þar fyrir neðan. Í heildina hefur árangurinn verið mjög góður þegar litið er til hinnar frægu smæðar Íslands, og margir stórkostlegir sigrar unnist.

En hvað hefur breyst? Af hverju er áhuginn núna svo lítill að ekki náðist að fylla eina rellu til Frakklands? Það er nánast enginn að tala um handbolta að neinu ráði, jú, vissulega er fylgst með úr fjarlægð og horft með öðru auganu, en ekki meira en það (þetta mun auðvitað breytast ef landsliðið stendur sig vel).

Þær eru nokkrar ástæðurnar fyrir minnkandi áhuga á handboltalandsliði karla, og þær ástæður haldast í hendur við minni væntingar.

Núna eru liðin 23 ár frá því að byrjað var að halda árlega stórmót (og rúmlega það). Auðvitað var ástæðan fyrir þessari fjölgun stórmóta sú að reyna að auka vinsældir þessarar litlu en skemmtilegu íþróttagreinar - fá meiri umfjöllun og allt það.

En nú er alveg komið nóg, og það er töluvert síðan komið var nóg.

Svona mörg stórmót í svona langan tíma gengisfella vægi þeirra einfaldlega; þegar svona stuttur tími er á milli stórmóta minnkar tilhlökkunin og einnig löngunin í að komast á þau - sérstaklega hjá leikmönnum sem eru komnir með reynslu og hafa upplifað stórmót oft og mörgum sinnum.

Ég held að ég geti fullyrt að langflestir handboltamenn myndu velja að komast á ÓL frekar en HM eða EM. Auðvitað eru Ólympíuleikarnir stærsta íþróttahátíð/mót heims, sem hefur auðvitað mikið að segja, en hitt skiptir líka miklu, það eru einfaldlega haldin svo mörg stórmót að mönnum hættir einfaldlega að hungra eins mikið í þau og hér áður fyrr. Og þessu þarf að breyta - það þarf að fækka stórmótum, ég held að flestir sem fylgjast með handbolta taki undir þetta.

Það er ekki bara að áhuginn minnki með fleiri mótum heldur hefur álag á landsliðsmenn vegna þessara móta aukist svo mikið að það kemur niður á þeim sem atvinnumönnum. Við megum einna verst við því, enda breiddin eðlilega ekki eins mikil hjá okkur og stórþjóðum.

Of mikið af einhverju í of langan tíma gengur ekki upp, veldur ógleði en ekki gleði. Áhuginn minnkar, getan minnkar og væntingarnar hverfa nánast. Hér þarf ekki viagra - hér þarf að fækka ferðunum en gera þær betri í alla staði.

En það er líka meira.

Ótrúlegur uppgangur karla- og kvennalandsliðsins í fótbolta hefur mikið að segja um dvínandi áhuga á handbolta. Íslendingar hafa nú upplifað það nokkrum sinnum að stelpurnar hafa komist á stórmót og í sumar spiluðu strákarnir síðan á sínu fyrsta stórmóti.

Fótboltinn er ferskur og hundrað og fimmtíu sinnum stærri íþróttagrein en handbolti. Svo hefur karlalandsliðið í körfubolta slegið í gegn og er bráðum á leiðinni á sitt annað stórmót. Þetta er eitthvað nýtt fyrir okkur Íslendinga. Þetta er eitthvað sem við áttum einfaldlega ekki von á. Handboltinn var aðal og við vorum ekkert spes í fótbolta og körfu. Breyttir tímar, en við erum samt ennþá góðir í handbolta. Samkeppnin er bara orðin miklu meiri en áður.

Langflestir myndu miklu frekar vilja panta sér far á stórmót í fótbolta eða körfubolta eins og staðan er í dag - það er alveg augljóst, það tókst ekki að fylla vél til Frakklands núna í janúar, en í sumar sem leið fóru svo margar stútfullar vélar til Frakklands að horfa á karlalandsliðið í fótbolta spila að það var með algerum eindæmum - aldrei hefur eins hátt hlutfall einnar þjóðar skroppið til útlanda að horfa á landslið spila. Aldrei. Áhuginn á fótbolta og körfubolta hér á landi er einfaldlega orðinn mun meiri en áhuginn á handbolta.

Svo eru líka handboltalegar (veit ekki með Þetta orð) ástæður fyrir þessu:

Eftir að hápunkti handboltasögunnar, hingað til (liðið þá undir stjórn Guðmundar Guðmundssonar), var náð með silfrinu í Kína 2008 og bronsinu í Austruríki 2010, hefur leiðin að mestu legið niður á við.

Aron Kristjánsson tók við af Guðmundi Guðmundssyni og náði góðum árangri á einu móti en var svo í frjálsu falli með liðið næstu tvö mót á eftir. Aron var ekki rétti maðurinn til að taka við af Guðmundi. Aron er mjög góður þjálfari, kraftmikill, agaður, skapstór og hefur ástríðu fyrir þjálfarastarfinu. En honum hentaði greinilega ekki að vera með landsliðið, það er augljóst þegar árangur hans með félagslið og landsliðið er borinn saman. Hann hefur náð, og er að ná, frábærum árangri sem þjálfari hjá félagsliði, en var hreinlega eins og skugginn af sjálfum sér sem landsliðsþjálfari; hann þarf stöðugt að vera í baráttunni; stöðugt að spila og það að kalla saman landslið einu sinni á ári var einfaldlega ekki að gera honum gott sem þjálfari - var líklega ekki nóg fyrir hann. Honum tókst alls ekki að mynda nægilega góða liðsheild, en aðalmálið var hins vegar að honum tókst ekki að endurnýja landsliðið - hverju sem um var að kenna (eflaust margar ástæður).

Aron hefði þurft að gera eins og Viggó Sigurðsson gerði þegar hann tók við landsliðsþjálfarastöðunni árið 2004 - hann bjó til nýtt landslið; nýtti það góða sem var til staðar og kastaði því út sem ekki var lengur nothæft. Slíkt verður að gera nokkuð reglulega og tímasetningin verður að vera eðlileg. Viggó var einfaldlega með góða yfirsýn og mikinn skilning auk þess sem hann treysti leikmönnum sem hann valdi, og hann valdi þá með það að leiðarljósi að láta þá spila og verða betri á skömmum tíma. Og það tókst. Með þessu lagði Viggó upp í hendurnar á Alfreð Gíslasyni og Guðmundi Guðmundssyni jafnbesta íslenska handboltalandslið sögunnar. Alltof margir eru búnir að gleyma þessum mikilvæga þætti Viggós.

Eftir að Aron hætti sem landsliðsþjálfari tók við löng leit. Geir Sveinsson var svo ráðinn sem þjálfari liðsins, og nú fer að koma í ljós hvort hann er rétti maðurinn eða ekki.

Ég fór ekki leynt með þá skoðun mína að við hefðum ráðið næstbesta þjálfarann sem var á lausu - ég vildi sjá Kristján Arason taka við liðinu, en hann tel ég vera jafnbesta þjálfara sem við höfum átt, og set ég hann hiklaust í flokk með Alfreð Gíslasyni, Guðmundi Guðmundssyni, Viggó Sigurðssyni og Degi Sigurðssyni. Bakka ekkert með þessa skoðun.

En Geir er góður þjálfari, hefur náð ágætis árangri, en ekki ennþá sýnt fram á að hann sé mögulega efni í heimsklassaþjálfara. Vonandi verður hann það og tekur íslenska landsliðið aftur upp á þann stall sem það eitt sinn var á. Það gæti alveg gerst - það er ekkert útilokað, en kemur fljótlega í ljós. Geir fær allavega tvö eða þrjú stórmót nema eitthvað stórkostlega slæmt gerist.

Að lokum ætla ég að segja að mér létti mikið þegar ég heyrði þær fréttir að Aron Pálmarsson yrði ekki með á HM vegna meiðsla. Hljómar kannski skringilega, en ekki þegar nánar er að gáð.

Það gengur ekki að láta jafnbesta leikmann heims spila meiddan á stórmóti - það er slæmt fyrir Aron, það er slæmt fyrir landsliðið og það er slæmt fyrir félagslið Arons. Það er alltaf slæmt og hreinlega rangt og heimskulegt að láta meidda leikmenn spila. Aron þarf hvíld eigi ekki að fara eins fyrir honum og öðrum snillingi, Loga Geirssyni. Álag og pressa í kringum stórmót með landsliðinu í bland við langt og strangt keppnistímabil getur snúist upp í martröð sína og það vill enginn að Aron leggi skóna á hilluna fyrir þrítugt. Aron kemur aftur sterkari en nokkru sinni fyrr. Hann þarf bara hvíld.

Svo er þetta spurning um viðhorf og sjónarhorn; ef einhver dettur út kemur annar í staðinn. Þegar lykilmaður eða jafnvel lykilmenn detta út táknar það í raun ný tækifæri fyrir aðra leikmenn til að sýna sig og sanna. Það þýðir ekkert að festast í einhverju væli um að þennan eða hinn vanti, það er núið sem gildir og góður þjálfari vinnur einfaldlega úr aðstæðum hverju sinni með bros á vör; hann leggur traust sitt á alla í hópnum og skapar metnaðarfulla liðsheild þar sem trú á eigin getu er leiðarstefið, ásamt gleðinni. Geir getur það alveg.

Íslenska landsliðið á eftir að spjara sig betur á HM núna en fólk reiknar almennt með. Kannski af því að flestir reikna ekki með neinu. En það hefur gjarnan hentað okkur Íslendingum að vera vanmetnir, og ef illa gengur á undirbúningstímanum (eins og núna) fylgir yfirleitt góður árangur þegar út í alvöruna er komið. Vonandi gerist það núna. Vonandi.